تب داغ احساسات ضدآمریکایی در ترکیه

جهان > اروپا - ۲ هفته پس از کودتای نافرجام و با بالا گرفتن تنش میان آنکارا و واشنگتن این روزها دیگر شنیدن شعارهای ضدآمریکایی در ترکیه تبدیل به مسئله‌ای عادی شده است.

از روز پنجشنبه هفته گذشته منطقه اطراف پايگاه اينجرليك كه محل استقرار نظاميان آمريكايي است شاهد تظاهرات‌هاي مختلف با شعار «مرگ بر آمريكا» و آتش زدن پرچم آمريكا بوده اما روز گذشته با محاصره اين پايگاه ماجرا به اوج خود رسيد. حدود 7هزار نفر از نيروهاي نظامي تركيه ازجمله پليس ضدشورش و نيروهاي ضدتروريسم با خودروهاي زرهي پايگاه هوايي اينجرليك را كه توسط نيروهاي ناتو مورد استفاده قرار مي‌گيرد، محاصره و مسير ورودي به آن را مسدود كردند.

روزنامه حريت گزارش داد كه با اين اقدام هيچ‌كس حق ورود يا خروج از اين پايگاه را نداشت تا «خطر» بر‌طرف شود. با اين اقدام گمانه‌زني درباره وقوع كودتاي دوم قوت گرفت اما عمر چليك، وزير روابط اروپاي تركيه در توييتر خود اعلام كرد كه اين ماجرا تنها يك «بازرسي عادي» بوده است. گزارش‌هاي منتشر شده از تركيه اما نشان مي‌دهد كه شركت‌هاي آمريكايي به‌شدت نگران اوج گرفتن احساسات ضدآمريكايي هستند و تدابير امنيتي خود را افزايش داده‌اند.

وزارت امور خارجه آمريكا هم چندي پيش مجوز خروج خانواده ديپلمات‌هاي اين كشور از تركيه را صادر كرد. پس از 2ساعت و نيم، محاصره نظامي پايگاه نيروهاي آمريكايي به پايان رسيد اما احتمالا تظاهرات گسترده‌تري در انتظار اين منطقه خواهد بود. مقام‌هاي دولت تركيه فتح‌الله گولن(مخالف ساكن پنسيلوانيا) را متهم به رهبري كودتا كرده‌اند و خواستار استرداد او از سوي دولت آمريكا هستند. مولود چاووش اوغلو، وزير امور خارجه تركيه هم به تازگي در گفت‌وگو با شبكه تلويزيوني سي‌ان‌ان ترك هشدار داد كه احساسات ضدآمريكايي مردم تركيه بر سر مسئله استرداد گولن در حال افزايش است.

• كنترل كامل اردوغان بر ارتش

رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه در جديدترين اقدام خود پس از كودتاي نافرجام، سازمان اطلاعات و نيروهاي مسلح اين كشور را به طور كامل تحت كنترل مستقيم خود درآورده است. اردوغان اعلام كرده كه تصميم به انحلال كامل دانشكده‌هاي افسري گرفته و لايحه‌اي به پارلمان ارائه داده كه كنترل سازمان اطلاعات و امنيت ملي(MIT) و همچنين فرماندهي ستاد مشترك ارتش به رئيس‌جمهور واگذار شود.

اين اقدام به‌دنبال نشست 5ساعته شوراي‌عالي ارتش با رياست نخست وزير تركيه اعلام شد. نيروهاي هوايي، زميني و دريايي تركيه زيرنظر ستاد مشترك ارتش قرار گرفته و به اين ترتيب رئيس‌جمهور كنترل كامل نيروهاي نظامي را بر عهده دارد. اين اقدام اما نياز به اصلاح قانون اساسي با حداقل دو سوم آراي نمايندگان پارلمان ازجمله بخشي از احزاب مخالف دارد. هفته گذشته مقام‌هاي تركيه اعلام كردند كه با احزاب مخالف جمهوريت خلق و حركت ملي براي تغيير قانون اساسي به توافق رسيده‌اند.

اردوغان اعلام كرده كه همچنين ژاندارمري تركيه از نظر تعداد پرسنل كوچك‌تر خواهد شد اما از نظر تسليحات مجهزتر مي‌شود. دولت تركيه پنجشنبه گذشته از اخراج ۱۷۰۰ نظامي خبر داد. حدود ۴۰درصد از فرماندهان نظامي ارتش تركيه هم بعد از كودتاي نافرجام 2 هفته پيش، بركنار شده‌اند. در 2 هفته گذشته بيش از ۶۶ هزار كارمند دولت به اتهام حمايت از كودتا اخراج شده‌اند و دولت ۵۰ هزار گذرنامه را هم باطل كرده است.همچنين ۱۴۲ رسانه در تركيه توقيف شده و ده‌ها روزنامه‌نگار هم بازداشت شده‌اند.