ساخت واحدهای جدید نیروگاه بوشهر با فناوری نوین

اقتصاد > انرژی - روز گذشته با حضور علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و الکسی لیخاچوف، رئیس شرکت روس اتم عملیات گودبرداری فونداسیون ساختمان واحد ۲نیروگاه اتمی بوشهر آغاز شد.

شايد هيچ سايت هسته‌اي مانند نيروگاه بوشهر در جهان و رسانه‌ها مشهور نباشد. ساخت نيروگاه بوشهر و عملياتي شدن آن هر چند با فراز و نشيب بسيار همراه بود اما اكنون پس از برجام عمليات ساخت واحدهاي دوم و سوم اين نيروگاه با جديت پيگيري مي‌شود. محمود جعفري، مجري طرح نيروگاه اتمي بوشهر مي‌گويد اين واحدها از فناوري‌هاي جديدتر و مدرن‌تري استفاده مي‌كنند كه در كنار ايمني بيشتر، هزينه‌ها را كاهش داده و راندمان فعاليت آنها را بالا مي‌برد. او در مصاحبه با همشهري از جزئيات فني واحدهاي جديد نيروگاه اتمي بوشهر گفته است.

• حالا كه به‌صورت رسمي ساخت نيروگاه‌هاي دوم و سوم بوشهر شروع شده، از لحاظ فناوري چه تفاوتي با نيروگاه قديمي بوشهر دارند؟

اين نيروگاه‌ها معمولا همه از تيپ هزار مگاوات ساخته مي‌شوند. اين دو نيروگاه جديدي كه احداث مي‌شوند دو واحد ۱۰۵۷ مگاواتي از نوع AES-92 هستند. توان حرارتي اين نيروگاه‌ها 3012مگاوات خواهد بود.
اينها نسل جديد نيروگاهي به‌حساب مي‌آيند كه به‌عنوان تري‌پلاس مشهور هستند. اين رده‌بندي از لحاظ فناوري‌هاي جديد، راندمان و ايمني صورت مي‌گيرد و نسل جديد نيروگاهي ما نسبت به گذشته از فناوري‌هاي جديدتر با راندمان بهتري استفاده مي‌كنند. اين دو واحد جديد نيروگاه اتمي بوشهر از نوع نيروگاه‌هاي نسل جديد و همگام با آخرين نسل‌هاي نيروگاهي روز دنيا هستند.

• ژنراتور و سيستم خنك‌كننده آنها ازجمله استارتر و روتور چطور است؟ برندهاي تأمين‌كننده مشخص شده‌اند؟

توربين و ژنراتور آنها معمولا همان هزار مگاواتي هستند. هنوز شركت تأمين‌كننده توربين و ژنراتور آنها مشخص نشده اما از همان نوع هزار مگاواتي هستند. سيستم خنك‌كننده اينها از طريق كندانسور و آب درياست. خنك‌كننده روتور هم هيدوژن است. حجم رآكتور يكي است اما از لحاظ سيستمي و ايمني رآكتورها از نسل جديدتري هستند. براي اينكه هم راندمان و هم ايمني بالا برود تغييراتي در رآكتورهاي جديد صورت مي‌گيرد.

• فناوري‌هاي جديد كه در نسل جديد به‌كار گرفته مي‌شود از لحاظ ايمني و راندمان چه تأثيري در فعاليت‌ واحدهاي نيروگاهي دوم و سوم بوشهر دارد؟

به لحاظ ايمني اين نيروگاه‌ها و واحدهاي جديد نسبت به واحد قبلي ايمن‌تر است. از لحاظ طول عمر واحدهاي جديد داراي ۶۰ سال عمر اوليه تعيين شده هستند. همچنين راندمان سوخت اين نيروگاه‌هاي جديد نسبت به قبل بالاتر است. هم‌اكنون در نيروگاه بوشهر ما هر يك‌سال يك‌مرتبه سوخت را تعويض مي‌كنيم؛ يعني ۳۰ درصد سوخت يك‌سال يك‌بار تعويض مي‌شود. در نيروگاه‌هاي نسل جديد اين زمان از ۱۲‌ماه به ۱۸‌ماه افزايش پيدا كرده است؛ يعني هر ۱۸‌ماه يك‌مرتبه يك‌سوم سوخت تعويض مي‌شود.

• اين يعني هزينه‌هاي نيروگاه‌ها بسيار كمتر مي‌شود؟

بله، اين مسئله به‌معناي آن است كه هم برداشت بيشتري در اين نيروگاه‌هاي جديد از سوخت صورت مي‌گيرد و هم‌زمان كمتري بابت تعويض سوخت لازم است. چون هر 2بار تعويض سوخت در نيروگاه‌هاي جديد برابر 3بار تعويض سوخت در نيروگاه‌هاي قديمي است. در نيروگاه‌هاي نسل جديد هزينه بهره‌برداري كمتر از نيروگاه‌هاي قديم است.

• عمر اوليه نيروگاه‌هاي جديد نسبت به نسل قبل چقدر بيشتر است؟

نيروگاه‌هاي نسل پيشين مانند نيروگاه‌هاي فعلي بوشهر كه از نسل Two plus هستند در اين رنج همه نيروگاه‌ها ۳۰ساله بوده‌اند اما نيروگاه‌هاي نسل جديد عمر اوليه‌شان ۶۰ساله است. اين هم باعث بهره‌وري بيشتر و هزينه كمتر براي كشور خواهد بود.

• شركت روس اتم، زمان بهره‌برداري از دومين واحد نيروگاه بوشهر را اكتبر ۲۰۲۴ و واحد سوم را آوريل ۲۰۲۶ اعلام كرده است. اين زمانبندي از لحاظ فني مناسب است؟

جدول زمانبندي براي بهره‌برداري از نيروگاه‌هاي 2 و 3 همگام با معيارهاي تعيين شده براي سازنده‌هاي خوب دنياست؛ يعني زمان استاندارد براي ساخت درنظر گرفته شده است. نيروگاه‌هايي در اين تيپ معمولا ساخت‌شان به اين ميزان زمان نياز دارد. براي واحد دوم ۱۰۸‌ماه و براي واحد سوم تقريبا ۱۱۸‌ماه زمان درنظر گرفته شده است. البته با همين قدر فاصله واحد سوم عملياتش شروع خواهد شد.

• فكر مي‌كنيد از لحاظ فني به چند نيروگاه‌ ديگر اتمي در كشور نياز داريم؟

روندي كه پيش‌بيني شده براي نيروگاه‌هاي هسته‌اي در ايران بايد همگام با نيروگاه‌هاي فسيلي و برق‌- آبي ادامه داشته باشد كه سبد تأمين انرژي كشور متعادل باشد. با بيانات مقام معظم رهبري و مصوبات مجلس شوراي اسلامي ۲۰واحد نيروگاه اتمي براي كشور پيش‌بيني شده است. اكنون با اين ۲واحد جديد مجموع واحدهاي نيروگاه اتمي بوشهر 3واحد مي‌شود. ممكن است با توجه به برنامه‌هاي دولت ساخت نيروگاه‌هاي ديگري همزمان در دستور كار قرار بگيرد.

• همه‌‌چيز درباره رآكتور انرژي آبي-آبي

نيروگاه هسته‌اي بوشهر نخستين نيروگاه هسته‌اي ايران از نوع رآكتور آب فشرده مدل VVER با ظرفيت توليد ۱۰۰۰ مگاوات بوده كه حالا ساخت واحدهاي دوم و سوم آن پيگيري مي‌شود. رآكتور VVER يا رآكتور WWER مجموعه‌اي از رآكتورهاي هسته‌اي از نوع آب‌سبك، آب فشرده است كه توسط شركت روسي OKB Gidropress طراحي و ساخته مي‌شوند. اين رآكتورها شامل مدل‌هاي مختلفي است كه محدوده توان خروجي آنها از ۳۰۰ تا ۱۷۰۰ مگاوات است. مدل رآكتور استفاده شده در نيروگاه هسته‌اي بوشهر، VVER-1000/446 با ظرفيت توليد ۱۰۰۰ مگاوات بوده است اما در نيروگاه‌هاي جديد از نسخه AES-92 مدل VVER-1000 استفاده مي‌شود. ويژگي‌هاي متمايز VVER در مقايسه با انواع ديگر رآكتورهاي آب فشرده عبارتند از: مولد بخار افقي، سوخت هسته‌اي شش‌ضلعي، نفوذناپذير به پايين در مخازن تحت فشار، داراي ظرفيت بالاي فشار در مايع خنك‌كننده در رآكتور.

• مزاياي نيروگاه‌هاي اتمي براي كشور

به گفته علي‌اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي نيروگاه‌هاي هسته‌اي به سرعت بازگشت سرمايه ‌دارند و براي كشور به‌صورت بالقوه قدرت ايجاد مي‌كنند. يك نيروگاه هسته‌اي هم در سوخت فسيلي صرفه‌جويي مي‌كند و هم حدود ٧ ميليون تن گازهاي آلاينده را در سال كاهش مي‌دهد. راه‌اندازي و فعاليت واحد يك نيروگاه اتمي بوشهر سالانه معادل 11ميليون بشكه نفت خام صرفه‌جويي ايجاد كرده است. با احتساب هر بشكه نفت 50دلار، سالانه در توليد برق از نيروگاه يكهزار مگاواتي هسته‌اي بوشهر، 550ميليون دلار صرفه‌جويي صورت مي‌گيرد. با توجه به اينكه ايران كشوري خشك است، بايد به سمت احداث نيروگاه‌هاي هسته‌اي كوچك حركت كند. اگر نيروگاه‌هاي بزرگ در كنار درياهاي خزر و خليج‌فارس احداث كنيم، انتقال برق توليدي آن به مسافت يك‌هزار كيلومتري در منطقه مصرف توجيه اقتصادي لازم را ندارد.